Na cmentarzu komunalnym przy ul. Katowickiej w Kamiennej Górze odbyło się dziś (wtorek, 12 września) uroczyste oznakowanie tabliczką upamiętniającą grób weterana walk o wolność i niepodległość Polski – Antoniego Bila. Uroczystość, której inicjatorem był regionalista Bogdan Adamus, swoją obecnością uświetniła rodzina weterana oraz uczniowie Szkoły Podstawowej w Marciszowie i klasa mundurowa Zespołu Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących w Kamiennej Górze.
Tabliczka, którą odsłonięto, została nadana w ramach programu “Ocalamy – Ojczyzna swym obrońcom”, którego celem jest symboliczne znakowanie grobów bohaterów walk niepodległościowych, pochowanych na terenie Dolnego Śląska.
Przypominamy, że pierwszą mogiłą oznaczoną tym znakiem był grób majora Józefa Sierocińskiego. Obecnie na kamiennogórskim cmentarzu jest osiem oznaczonych w ten sposób grobów.
Bogdan Adamus
Antoni Bil urodził się 13 grudnia 1898 roku w miejscowości Marianowice koło Radomia w rodzinie chłopskiej. Dzieciństwo spędził w domu rodzinnym, pomagając ojcu w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Tam też ukończył 4-letnią Szkołę Powszechną. Do listopada 1918 roku tereny, na których zamieszkiwała rodzina Bilów, znajdowały się pod zaborem rosyjskim. W grudniu 1918 roku Antoni rozpoczął służbę wojskową w nowo tworzonych oddziałach niepodległego Państwa Polskiego w IV Szwadronie Radom. Dowództwo nad nimi objął oficer 1 Pułku Ułanów por. Edward Kleszczyński. Po kilku dniach przygotowań pułk przemieścił się na front ukraiński, w kierunku na Rawę Ruską, gdzie stoczył pod Uhnowem i Magierowem szereg zwycięskich walk, a także wykonał zwiad i zabezpieczył łączność. 16 marca 1919 roku Szwadron Radom wszedł w skład nowo utworzonego 11 Pułku Ułanów Legionowych. Pułk brał udział w zwycięskich walkach na terenie Wileńszczyzny w rejonach Wilna, na Białorusi w Walkach o linę Dźwiny i w walkach z oddziałami Budionnego w wojnie polsko-bolszewickiej oraz w Bitwie Warszawskiej. Ostatnie walki 11 Pułk stoczył 18 października 1920 roku. Do cywila Antoni Bil został wypisany w roku 1921. Za bohaterską postawę na polu walki, niebywałą odwagę i heroizm, Antoni Bil został awansowany na stopień kaprala oraz został odznaczony Krzyżem Virtutti Militari. W 1923 roku Antoni Bil zawarł związek małżeński z Felicją Pawlicka pochodzącą z Jaszowic koło Radomia. W uznaniu zasług podczas zwycięskiej bitwy z bolszewikami, w ramach osadnictwa otrzymał w roku 1923 gospodarstwo rolne w Złotowie powiat Słonin, gdzie osiadł wraz z żoną. Jednakże małżeństwo Bilów nie przebywało tam długo, gdyż ziemia była nieurodzajna i nie dało się tam gospodarować. W tej sytuacji Antoni Bił, zwrócił się do Rządu Polskiego o zamianę gospodarstwa rolnego. W 1932 roku Rząd przyznaje Legioniście zamianę ziemi i Antoni Bil wraz z rodziną przeprowadza się na Wileńszczyznę do osady Burnejeki, gmina Orany, gdzie mieszkali do zakończenia II wojny światowej. Po wojnie Antoni Bil, obawiając się represji i prześladowań ze strony Związku Radzieckiego, postanowił wyjechać wraz z rodziną z Kresów Wschodnich na ziemie zachodnie do Polski. Po czterotygodniowej podróży cała rodzina Bilów, wraz z całym dobytkiem oraz inwentarzem żywym, przybywa do Czadrowa koło Kamiennej Góry w dniu 12 października 1945 roku, obejmując przyznane im gospodarstwo rolne, zamieszkując wspólnie z Niemcami pod jednym dachem. Początki gospodarowania na ziemiach zachodnich nie były łatwe. Nowa władza ludowa rozpoczęła kolektywizację wsi, proponowano Antoniemu Bilowi przyłączenie gospodarstwa rolnego do rolniczej spółdzielni produkcyjnej tzw. Kołchozu, na co Antoni zdecydowanie nie wyrażał zgody. Z przekazów rodzinnych wiemy, że był prześladowany i inwigilowany, a ponadto bardzo często wobec niego stosowano areszt tymczasowy, szczególnie przed świętami państwowymi takimi jak: 1 maja, 22 lipca i inne.
Antoni Bil był wielkim patriotą, człowiekiem honoru, służył często pomocą ludziom słabszym i chorym. Warto również nadmienić, że Antoni Bil był człowiekiem niekryjącym się ze swoimi krytycznymi poglądami wobec ówczesnej władzy ludowej, zarzucając im brak troski o rolników, wyrażając swoje zdania publicznie.
Antoni Bil zmarł 19 października 1955 roku, po ciężkiej chorobie. W dniu 23 października 2019 roku mogiła Antoniego Bila, znajdująca się na Cmentarzu Komunalnym w Kamiennej Górze, została oznaczona znakiem graficznym “Ojczyzna swemu Obrońcy” przez Wojewodę Wrocławskiego Pawła Hreniaka oraz Instytut Pamięci Narodowej we Wrocławiu.
