Zapoznaj się z zasadami ostrożności w przypadku żmii zygzakowatej, którą można spotkać dużo częściej niż zwykle, jedynego jadowitego węża w Polsce, osiągającego długość do 80 cm.
Żmije preferują polanki, wilgotne lasy i stosy kamieni na granicy pól i lasów. Często znajdują schronienie w szczelinach skalnych w przydomowych ogródkach, gdzie trociny i kora zapewniają im optymalne warunki termiczne.
Te węże unikają kontaktu z ludźmi i zazwyczaj starają się uciekać. Gdy jednak są zmuszone do obrony, ukąszenia często bywają suche (bez jadu) w około 30-60% przypadków. Pomimo tego, zawsze należy zasięgnąć pomocy medycznej ze względu na ryzyko martwicy tkanek. Jad żmii zawiera toksyny, które mogą wpływać na układ nerwowy, powodować martwicę, zakłócać krzepnięcie krwi i rytm serca. Po ukąszeniu widać dwie małe ranki. Ukąszenia są najbardziej niebezpieczne dla dzieci i seniorów, zdrowi dorośli zwykle nie są zagrożeni śmiertelnie.
Uwaga: martwe żmije również mogą ukąsić przez kilka godzin od śmierci, ponieważ ich mięśnie odpowiedzialne za ruch zębów jadowych mogą nadal reagować na bodźce. To zjawisko wynika z resztkowej aktywności nerwowej w tkankach, która może utrzymywać się przez pewien czas po śmierci. Dlatego nawet martwe żmije należy traktować z ostrożnością, aby uniknąć przypadkowego kontaktu z ich zębami jadowymi.
Żmija występuje w trzech odmianach kolorystycznych – szarej, brązowej i czarnej – z charakterystycznym zygzakiem na grzbiecie.
W razie ukąszenia należy przemyć ranę zimną wodą i ją ochłodzić. Nie stosować spirytusu, nacięć ani opasek uciskowych. Ważne jest monitorowanie funkcji życiowych i szybki transport do szpitala, gdzie mogą być podane surowica i specjalistyczna pomoc. Surowica jest kluczowa zwłaszcza dla dzieci i kobiet w ciąży oraz powinna być zaaplikowana jak najszybciej, ponieważ po 24 godzinach traci swoją skuteczność.
